“Elza van den Heever is an authentic stage animal whose performances are imbued with singular power and spontaneity. Tall and striking, with a full, rich soprano, she is a mesmerizing presence in any role. But there is more than meets the eye in van den Heever’s work, as she confessed in a 2017 interview with Mike Silverman of AP. “I would call myself a little socially awkward,” she said. “But onstage I see that as a big plus. I’m able to just be somebody else and not worry about what people think of me. I give myself the freedom to just go there.” And “go there” is just what this soprano does—to the delight of audiences wherever she sings.” – F. Paul Driscoll
Le récent concert au Corum est diffusé sur le site de l’OONMO à compter de ce jeudi 10 décembre.
L’Orchestre national de Montpellier, dirigé par Karen Kamensek, a enregistré, sans public, le concert “Passions”, fin novembre, avec une invitée de marque, la soprano Elza van den Heever. Elle venait d’interpréter les “Quatre derniers lieder” de Strauss avec la Philharmonie de Paris et a repris le cycle auquel Wagner a donné le nom de son inspiratrice Mathilde Wesendonck.
Un souvenir personnel pour celle qui les a chantés pour la première fois en 2010 à San Francisco : “Je commençais à envisager le fait que j’allais devenir “soprano dramatique”. Les chanter alors était en fait aussi bouleversant que les chanter maintenant, car la première fois que je les ai entendus en “live”, c’était toujours à San Francisco, par l’inoubliable Jessye Norman. Quant aux lieder de Strauss, après neuf mois de silence, ils ont résonné particulièrement dans mon cœur, car c’est un chant du cygne.”
Elza van den Heever, née en Afrique du Sud, a découvert sa voix en chantant dans des chœurs d’église à Johannesburg. Elle est partie aux États-Unis, et son brillant parcours – “un chemin très progressif”, selon elle – l’a conduite vers Mozart, Haendel, Bellini, Verdi, Britten… et Strauss, devenu son répertoire de prédilection : elle a été Chrysothémis d’”Elektra” et l’impératrice de “La Femme sans ombre”, son dernier rôle en février.
Triomphes puis silences
2019 et 2020 ont été pour elle “le meilleur et le pire”. La soprano a fait un triomphe dans trois prises de rôle successives, à Vienne dans “La Vestale”, au Met dans “Wozzeck”, et à Paris, Dortmund, Rotterdam dans cet ultime Strauss, avant l’arrivée du Covid. “Notre vie à tous s’est arrêtée, dit-elle. Une année de silence et d’annulations.” Amsterdam, Carnegie hall, Munich, Zurich, San Francisco, Washington…
Mais elle vient de retrouver deux grandes amies chefs d’orchestre et a découvert le Corum : “Retrouver le son de l’orchestre, à Paris et à Montpellier, a été une émotion qui m’a bouleversée. C’est une expérience que je n’oublierai pas.” Elle garde ses attaches avec l’Afrique du Sud, mais sa famille française habite Saint-Jean-de-Védas. La soprano vedette doit partir cette année à Amsterdam et à Francfort et espère reprendre vite le chemin des théâtres et des concerts : “Après ce temps bien noir, il me semble que nous voyons un peu la lumière.”
Comments Off on Midi libre: Pour la soprano héraultaise Elza van den Heever, les lieder sont toujours des “Passions”
Sopraan Elza van den Heever zou zaterdagavond voor zo’n 1.700 mensen haar debuut maken bij De Nationale Opera als Die Kaiserin. Maar ze is niet in Amsterdam, ze is thuis in Montpellier en ze zingt zaterdag niet voor het premierepubliek van Die Frau ohne Schatten, maar voor de hele wereld. Om 19.00 uur begint het online At-Home Gala van de Metropolitan Opera.
De opbouw leek ideaal: eerst verschillende concertante uitvoeringen van de opera van Richard Strauss, eerder dit jaar in Rotterdam, Parijs en Dortmund, en dan een paar maanden later haar debuut in een geënsceneerde opvoering van Die Frau ohne Schatten. Ze zou debuteren in Amsterdam als Die Kaiserin, onder regie van Katie Mitchell, in een rol die ze beschreef als een ‘ideaal zittende schoen, maar dan vocaal’.
In plaats van premièrestress in Amsterdam heeft Elza van den Heever zaterdag heel andere zorgen aan haar hoofd. Werkt de internetverbinding, die haar bijdrage aan het At-Home Gala van de Metropolitan Opera vanuit Zuid-Frankrijk naar New York moet brengen? En staat ze goed, op twee velletjes papier in haar woonkamer, die precies de positie aanduiden waarop het licht en het achtergrondbeeld voor het mooiste plaatje zorgen?
Echt nerveus is de in Johannesburg geboren zangeres niet. ‘Ik zing een lied in mijn moedertaal, het Afrikaans, dat ik in mijn leven al heel vaak gezongen heb.’ Afgelopen woensdag is er al overleg en een soort van repetitie geweest via Skype, met de technici uit New York, de regisseur en Peter Gelb. Een dag voor haar optreden volgt nog het kledingadvies van Elza’s moeder, die vanuit Zuid-Afrika bijdraagt aan de styling.
Het online gala dat de Metropolitan Opera organiseert, maakt deel uit van een fondswervingsproject van het operahuis. Er gaat door de vroegtijdige stop van het seizoen zo’n 60 miljoen dollar verloren. ‘The voice must be heard’, is het motto waaronder veertig wereldberoemde operasterren vanuit hun huis optreden. Sterren als Anna Netrebko, René Pape en Michael Fabiano zingen op hun thuislocaties als Moskou, Malta, Berlijn en Wenen. Directeur Peter Gelb presenteert vanuit New York, chef-dirigent Yannick Nézet-Séguin presenteert mee vanuit Montreal.
Via Skype spreken we Elza van den Heever. Ze woont sinds kort in een dorpje bij Montpellier in het zuiden van Frankrijk, met haar partner. Een fijne plek, zegt ze. ‘Mijn leven is uitstekend, mijn conditie kan niet beter, alleen mijn financiën zijn een ramp. Je plant je agenda jaren vooruit en daar hoort een voorspelling bij van je inkomsten. Ik dacht dat ik voorzichtig was geweest, maar door de crisis stopt mijn inkomen onverwacht. Het geldt voor al mijn collega’s.’
Haar collega Joyce DiDonato – wier naam verderop in dit verhaal nog even valt – tweette onlangs een vraag: ‘In the midst of chaos, where do you find peace?’ Elza van den Heever hoeft niet na te denken over waar dat is. ‘In de keuken! Dat is mijn hele leven al mijn toevluchtsoord geweest. Ik ben gek op koken. Op social media ben ik niet zo actief, maar een week geleden heb ik bedacht om de schotels die ik maak te fotograferen voor Instagram en daar heb ik nu veel plezier in. Maar ik vind vooral vrede in het gezond houden van mijn lichaam en mijn conditie.’
In die verplichte lockdownrust meldt zich dan ineens de Metropolitan Opera met het At-Home Gala. Wat dacht u?
‘Natuurlijk zei ik ja, daar hoefde ik niet over na te denken. Mijn eerste gedachte was: als ik kan helpen, doe ik dat graag. En de tweede was: hoe gaan we dit technisch doen? Maar de Met heeft de beste mensen op dit project gezet, en het gaat ze vast lukken. Ik verwacht dat het heel bijzonder wordt.’
Mocht u zelf kiezen?
‘Ze vroegen vanuit New York wat suggesties en wilden even bekijken wat ze zouden kiezen. Het hoefde niet per se een opera-aria te zijn. Ik wil de microfoon van mijn gsm – want die moet het gaan doen – niet overbelasten met stukken als ‘Dich, teure Halle’. Ik heb hier geen professionele apparatuur en geen piano, dus ik zing a capella. Het wordt een Afrikaans lied. Ik wil de titel nog niet verklappen. Het is me heel dierbaar, een simpele melodie, lief en vredig. Het belangrijkste is dat het wat voor mij betekent en voor mijn ‘vorvaders’, zoals je dat in het Afrikaans zegt. Iedereen die een woord Afrikaans spreekt, kent het.’
Kan er gerepeteerd worden voor het gala?
‘We hadden een online meeting op woensdag, waarbij we de beste plaats in huis hebben bepaald als locatie voor mijn optreden. Er liggen hier sinds woensdag twee stevig vastgeplakte velletjes papier op de grond. Daar moet ik voor het beeld mijn voeten op zetten, en dan kom ook de achtergrond mooi in beeld. Verderop staat een standaard waar mijn gsm op wordt gezet. Yannick en Peter zullen zonder stropdas presenteren, werd me verteld, en het advies aan mij was: cocktailkleding zoals je die thuis zou dragen. Geen idee wat dat betekent, haha! Mijn moeder, die voor tv heeft gewerkt, adviseert me.’
QUEEN ELIZABETH
Slechts een paar dagen na het At-Home Gala is Elza van den Heever opnieuw online te zien. In de opera Maria Stuarda maakte ze in 2012 haar debuut bij de Met – het was ook nog een roldebuut – als Queen Elizabeth (of Elisabetta) in Maria Stuarda van Donizetti. De Met biedt de voorstelling aan in zijn serie online streams. Naast Joyce DiDonato als Maria Stuarda zong Elza van den Heever haar rol in bijzondere kleding en met een iconische grime: een spierwit gezicht en een wonderlijke, hardrode mond. Voor de rol schoor ze haar hoofd kaal.
Wat zijn uw herinneringen aan die avond?
‘Het was heel eng. Ik moest achter het decor een trap op van twintig treden in een kostuum dat 15 kilo woog. Een paar van de jurken die ik droeg in die productie waren volledig van leer. Ik stond naast Matthew Rose, en ik kneep zijn hand fijn omdat ik zo nerveus was. Ik ben iemand die op het podium alles vergeet, ook mijn zenuwen, maar die trap opklimmend bedacht ik dat ik op weg was naar het beroemdste operapodium van de wereld. Het lukte me niet helemaal de spanning kwijt te raken tijdens de uitvoering.’
‘Het was Live in HD, mijn eerste, en dan weet je dat miljoenen mensen je gaan zien. Het wordt opgenomen en het blijft, voor de rest van je leven. Die gedachten halen je uit het moment, en dat mag je jezelf eigenlijk niet laten gebeuren. Er zijn camera’s, je hebt een microfoon op je hoofd en je hebt een battery pack ergens onder je kostuum.’
Gaat u woensdag met plezier kijken naar de stream van Maria Stuarda?
‘Ja hoor, het was op dat moment (ik was 31) het beste wat ik kon geven. Regisseur David McVicar had een heel duidelijk beeld over hoe hij haar wilde portretteren. De eerste dag van de repetities – het was winter in New York – droeg ik een broek met camouflageprint en stevige laarzen. McVicar zei: dat is het! Ik wil dat je je voorstelt dat je die kleding draagt onder de jurk van Elizabeth. Ik wil haar sterk zien, zei hij. En denk aan haar heupproblemen en haar leeftijd! Het publiek reageerde wisselend op de manier waarop we het karakter van Queen Elizabeth weergaven. Ik ben er trots op dat we het zo gedaan hebben!’
Het At-Home Gala van de Metropolitan Opera is op zaterdag 25 april om 19.00 uur te zien op de website van de Met. Daar kunt u ook woensdag 28 april (NL-tijd) vanaf 01.30 uur de stream zien van Maria Stuarda.
Elza van den Heever zal – als alles goed gaat – begin 2021 de rol van Senta in Der fliegende Holländer zingen bij De Nationale Opera.
Comments Off on Opera Magazine: Elza van den Heever maakt zich op voor Met-Gala
De concertante Die Frau ohne Schatten van het Rotterdams Philharmonisch Orkest landt morgen, zondag 23 februari, op de plaats waar de productie werd bedacht en gerepeteerd, en waar nu de laatste van drie uitvoeringen plaatsvindt. De recensies over Parijs en Dortmund zijn juichend, niet in de laatste plaats vanwege het aandeel van sopraan Elza van den Heever.
Het wordt in De Doelen in Rotterdam morgen haar eerste optreden voor publiek op Nederlandse bodem, en toch hebben operaliefhebbers Elza van den Heever op vrijwel dezelfde plek al vaker kunnen zien. Ze was recent nog Marie in Wozzeck bij de Metropolitan Opera, zong er Chrysothemnis in Elektra en Elettra in Mozarts Idomeneo. De Live in HD-serie bracht het vanuit New York op het grote bioscoopscherm in de Pathé-bioscoop. Die in Rotterdam ligt op luttele meters van De Doelen.
De uitvoering van Die Frau ohne Schatten van Richard Strauss zou weleens het hoogtepunt kunnen worden van de serie die het Rotterdams Philharmonisch Orkest (RPhO) naar Parijs, Dortmund en terug naar huis bracht, zo denken ze in Rotterdam. Iedereen is ingespeeld en ingezongen, de premièrezenuwen zijn weg bij zangers en musici en voor het RPhO en voormalig chef Yannick Nézet-Séguin is het een soort van thuiswedstrijd.
LA GRANDE TRIOMPHATRICE
Voor de korte tournee werd in De Doelen gerepeteerd. Het Parijse Théâtre des Champs-Elysées, waar de première plaatsvond, bleek een geheel andere akoestiek te hebben dan De Doelen, met een bühne omgeven door marmer. ‘Natuurlijk was ik nerveus’, vertelt Elza van den Heever op de dag voor haar Rotterdamse optreden. ‘De akoestiek in Parijs was veel droger. Onze generale kende lange pauzes, dus het was in Parijs dat ik voor het eerst kon voelen hoe het hele stuk ging. Net voor aanvang bedacht ik hoe hard ik aan de rol gewerkt heb, deed een gebedje en ging op.’
De recensies van de concerten afgelopen week in Parijs en Dortmund waren zeer lovend, in het bijzonder voor de rol van Die Kaiserin door Elza van den Heever. De Franse pers noemde de sopraan ‘la grande triomphatrice de la soirée’ en in Duitsland schreef recensent Phillip Richter dat de Rotterdammers een vocale cast naar Dortmund brachten waar zelfs de Wiener Staatsoper zich de vingers bij zou aflikken. Met haar aandeel als Die Kaiserin zette Elza van den Heever volgens de recensent een nieuwe standaard voor die rol. Hij prees in poëtisch Duits haar ‘silbrig-perlender Sopranstimme und müheloser Artikulation geradezu bravourös’.
Een dag voor de uitvoering in Rotterdam probeert de sopraan in de lobby van haar hotel letterlijk uit de stormachtige wind te blijven. De vraag of ze al naast haar schoenen is gaan lopen door al die lof, vraagt wat uitleg vanwege de Nederlandse zegswijze, maar ze snapt hem. ‘Ik voel me Assepoester, die haar glazen muiltje gevonden heeft! Het is alsof mijn voeten voor die glazen muil gemaakt zijn. Ik heb twee jaar heel hard gewerkt aan de rol van Die Kaiserin, één van de drie roldebuten die ik in de laatste maanden maakte, naast Julia in La vestale en Marie in Wozzeck.‘
Ze strekt haar armen, met de handen open: ‘Strauss gaf de zangeres die de rol van Die Kaiserin ging zingen een geweldig cadeau. Een fraaie doos, mooi ingepakt met daarin die hemelse muziek. Ik mag al die prachtige, straussiaanse lijnen zingen. Ze zijn niet makkelijk, maar ik ben er totaal verliefd op geworden. Richard Strauss begrijpt de stem, hij componeert heel precies voor elk stemtype. Ik wil mijn mannelijke collega’s niet tekortdoen, maar wat mij betreft begreep Strauss vooral de vrouwenstem als geen ander.’
WERKEN MET YANNICK
Yannick Nézet-Séguin was de dirigent van Wozzeck en eerder Elektra bij de Metropolitan Opera, en volgend jaar staat hij voor het orkest in een productie van Die Frau ohne Schatten, waarin Elza wederom Die Kaiserin zingt. Ze is daar erg blij mee. ‘Ik weet niet eens waarom hij mij onder zijn vleugels genomen heeft, maar ik ben hem dankbaar. Yannick is zo open, zo bereid om samen te werken. Hij staat open voor wat de zangers meebrengen en vormt een partnerschap waarin hij echt begeleidt. Hij luistert heel goed naar de zangers.’
De titel Die Frau ohne Schatten staat niet zo vaak op het programma van operahuizen, meent de sopraan. Ze zag hoe in Parijs en Dortmund de zalen vol zaten met echte Strauss-fans, die op de titel van de opera afkwamen. Dat zullen zondagmiddag de Nederlandse liefhebbers ook doen. En nog mooier: over twee maanden is de opera terug in Nederland, waar De Nationale Opera een enscenering brengt door Katie Mitchell. Daarin zal Elza van den Heever opnieuw de rol van Die Kaiserin zingen. Ook dan is Michaela Schuster – net als in Rotterdam – van de partij als Die Amme.
Die Frau ohne Schatten wordt op zondag 23 februari concertant uitgevoerd in De Doelen in Rotterdam. Onder leiding van Yannick Nézet-Séguin speelt het Rotterdams Philharmonisch Orkest. De complete vocale bezetting bestaat uit Stephen Gould, Elza van den Heever, Michaela Schuster, Michael Volle, Lise Lindstrom, Michael Wilmering, Andreas Conrad, Thomas Oliemans, Katrien Baerts, Bror Magnus, Nathan Berg, Rotterdam Symphony Chorus en het Nationaal Kinderkoor. Het concert begint om 14.15 uur. Zie voor kaarten de website van het orkest.
Comments Off on Opera Magazine: Elza van den Heever debuteert in Rotterdam
La voz de Elza van den Heever es poco común; es ese tipo de instrumento que te maravilla por su poderío sonoro y que, a la vez, puede moldear con tal arte que logra matizar y lograr los más sublimes y líricos pasajes. No es de extrañarse que, dada la maestría técnica que tiene Van den Heever, el repertorio que abarca es rico y vasto.
Recientemente mostró su impecable manera de cantar Mozart al interpretar el complejo rol de Vitellia en La clemenza di Tito en el Metropolitan Opera House de Nueva York, donde dos años antes había conseguido un éxito avasallador con otro papel mozartiano: Elettra en Idomeneo. Su registro es igual de brillante y poderoso en la parte grave, central y aguda, así que no fue ningún problema para Van den Heever el encarar, con gran bravura, la compleja escritura vocal que Mozart le asignó a Vitellia. Cantó ‘Non più di fiori’ con maestría musical e histriónica.
En 2020, esta joven soprano sudafricana nacida en Johannesburgo, interpretará el papel de Marie en Wozzeck de Alban Berg en el Met, al lado del barítono sueco Peter Mattei. Este será su sexto rol en el Met; luego de Chrysothemnis en Elektra, Donna Anna en Don Giovanni y Elisabetta I en Maria Stuarda, con el cual hizo su debut en ese teatro.
Ha interpretado una variedad de roles como Armida en Rinaldo de Händel; Fiordiligi (Così fan tutte) de Mozart; Leonora (Fidelio) de Beethoven, los roles titulares de Norma de Bellini y Anna Bolena de Donizetti; Desdemona (Otello), Leonora (Il trovatore), Elisabeth (Don Carlo) y Giselda (I Lombardi) de Verdi; Antonia (Les contes d’Hoffmann) de Offenbach; Elsa von Brabant (Lohengrin) de Wagner; Der Komponist (Ariadne auf Naxos) de Strauss; Julia (La Vestale), de Spontini; y Ellen Orford (Peter Grimes), de Britten.
Van den Heever también canta repertorio sinfónico, destacando su interpretación en el Requiem de Verdi o las Vier Letze Lieder (Cuatro últimas canciones) de Richard Strauss, además de la Sinfonía No. 8 de Mahler. Tuvimos la oportunidad de platicar con Elza van den Heever, en medio de sus funciones de La clemenza di Tito en el Met, y pudimos conocer un poco más acerca de su carrera, su vida y sus planes futuros.
¿Qué nos puede decir del rol de Vitellia? ¿Es una mujer malvada y puede redimirse ante nuestros ojos?
Es un papel muy difícil ya que abarca dos octavas y media de registro, así que debes estar muy bien preparada vocalmente para abordarla como se debe. Creo que, como actriz, debes considerar todo lo que está a tu alrededor en la puesta en escena para poder crear tu propia visión del personaje. A mí me gusta escuchar las palabras del texto que canto para poder definir quién es Vitellia. Me parece una mujer muy inteligente, sabe que es una mujer bella y que puede usar eso para manipular a Sesto y obtener lo que quiere.
Veo también un lado tridimensional en su ser y creo que Mozart describió esto en la música de manera magistral. El haber puesto ‘Non più di fiori’ al final hace que tengas que adentrarte bastante en la psique y el alma del personaje para poder reflejar todo lo que está viviendo en ese instante. Es un momento bastante poético para el personaje, creo yo. ¡Adoro cantarla! Es muy interesante y amo que sea una “drama queen”. Vitellia es muy humana, muestra cómo todos hemos hecho algo malo en nuestras vidas, hemos cometido errores, pero sabemos que existe el arrepentimiento y ella nos enseña que es factible aceptar que te has equivocado. Tiene tantos matices durante la ópera que me encanta interpretarla. Me gustan mucho los recitativos, sobre todo los del primer acto; puedes sacarle mucho jugo actoral.
Elza van den Heever is one of the most dynamic sopranos of her generation. Her repertoire spans several periods from baroque to Mozart and Bel Canto as well as Wagner, Strauss, and Verdi. She is an acclaimed actress and is especially hailed for her sparkling high notes.
Throughout her her 2019-20 season the soprano will showcase three new roles from different time periods. The first of these will be Spontini’s “La Vestale.”
“La Vestale” is well-known as a diva vehicle, particularly for such singers as Maria Callas, Montserrat Caballé, Renata Scotto, and Leyla Gencer. However, in recent times, it has become somewhat of a repertory rarity. With the Theater an der Wien’s upcoming production, van den Heever will join the ranks of these great divas as a major exponent of the opera.
With van den Heever assuming the role of Julia in Spontini’s opera she will once again showcase her versatility in musical styles. As she noted in a recent interview with OperaWire, “In many ways, I am still trying to figure out where I belong. And slowly I am finding that certain things are where my voice wants to be… I have so many interests and it is so much fun to be able to sing so many things that I love.”
As she continues to find her path, van den Heever will also assume the role of Marie in Berg’s “Wozzeck” at the Metropolitan Opera for the first time; one of those performances will be broadcast in cinemas.
The soprano will also make her role debut as the Empress in R. Strauss’ “Die Frau ohne Schatten.” Finally, van den Heever will also be seen in “Lohengrin” at the Opernhaus Zürich.
Recordings
For those not familiar with the South African’s voice, van den Heever has a recording of “Il Tabarro” alongside the late Johan Botha and a DVD of “Maria Stuarda” from the Metropolitan Opera.
Here she is in “Idomeneo” as Elettra from the Metropolitan Opera.
South African soprano Elza van den Heever, who sings Marie in the Met’s new Wozzeck, has come to terms with her value as a singer.
Interview by F. Paul Driscoll
Creative Direction by Trent Johnson
Images by Ball & Albanese
Hair & Make-up by Affan Malik
Styling by Marlon Corvera / Armani
IT’S A BEAUTIFUL EARLY-APRIL afternoon, and Elza van den Heever is in my office at OPERA NEWS to talk about her upcoming projects, including her first Marie in Wozzeck.
Read the full interview on the November issue of Opera News!
